जेन जी आन्दोलन: युवाहरूको क्रान्ति, भ्रष्टाचारको कालो बादल र नेताहरूको कर्तुत

 

परिचय

आज नेपालका सडकहरू रगतले रङ्गिएका छन्। युवा पुस्ता, जसलाई हामी जेन जी भन्छौं, आफ्नो भविष्यको लागि लडिरहेका छन्। उनीहरूका आँखामा सपना थिए – राम्रो शिक्षा, रोजगारी, समान अवसर। तर ती सपनाहरू भ्रष्ट नेताहरूको लोभ र दलालीले कुचलेका छन्। यो आन्दोलन मात्र होइन, यो एक क्रान्ति हो जसले हरेक नेपालीको आँखा रसाउने गरी सत्य उजागर गरिरहेको छ। १९ जना युवाहरूले आफ्नो जीवन गुमाएका छन्, सयौं घाइते भएका छन्, र हजारौं सडकमा उत्रिएका छन्। यो कथा हो ती निर्दोष युवाहरूको, जसले भ्रष्टाचारविरुद्ध आवाज उठाए र सरकारले गोलीले जवाफ दियो।

आन्दोलनको सुरुवात: सामाजिक सञ्जाल प्रतिबन्ध र युवाको विद्रोह

                 -प्रभाकर जायसवाल

सेप्टेम्बर २०२५ मा नेपाल सरकारले अचानक २६ वटा सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्महरू प्रतिबन्ध लगायो – फेसबुक, युट्युब, इन्स्टाग्राम, ह्वाट्सएप, एक्स (ट्विटर) लगायत। यो प्रतिबन्धलाई सरकारले "राष्ट्रिय सुरक्षा" को नाम दिए पनि, यो वास्तवमा भ्रष्टाचारको विरुद्ध उठिरहेका आवाजहरूलाई दबाउने षड्यन्त्र थियो। जेन जी युवाहरू, जसले इन्टरनेट र सामाजिक सञ्जाललाई आफ्नो हतियार बनाएका थिए, यो प्रतिबन्धलाई सहन सकेनन्। उनीहरूले भन्न थाले, "भ्रष्टाचार बन्द गर, सामाजिक सञ्जाल होइन!" हजारौं युवा, स्कुल र कलेजका विद्यार्थीहरू सहित, काठमाडौंको मैतिघर मण्डल र संसद् भवनतिर उत्रिए। यो आन्दोलन सुरुमा शान्त थियो –  तर सरकारले यसलाई दबाउन पुलिसलाई गोली चलाउने आदेश दियो। सेप्टेम्बर ८ मा मात्रै १९ जनाको मृत्यु भयो, सयभन्दा बढी घाइते। एउटा २२ वर्षीय आईटी विद्यार्थी सुभा थापाले भनेका थिए, "भ्रष्टाचारले देशलाई खोक्रो बनाएको छ। हामी परिवर्तन चाहन्छौं।"

कल्पना गर्नुहोस्: एउटा युवा, जसको परिवारले शिक्षा र राम्रो जीवनको सपना देखेको थियो, सडकमा गोली खाएर ढल्छ। उनीहरूका आमाबाबुका आँखामा आँसु, तर पनि युवाहरू रोकिएनन्। यो दृश्यले कसको आँखा नरसाउने? यो आन्दोलन श्रीलंका, बंगलादेश र इन्डोनेसियाका युवा क्रान्तिहरूबाट प्रेरित छ, जहाँ युवाहरूले भ्रष्ट सरकारहरूलाई ढालेका थिए।

भ्रष्टाचारका तथ्यहरू: देशलाई खाने कीराहरू

नेपालमा भ्रष्टाचार नयाँ कुरा होइन, तर जेन जीले यसलाई उजागर गरेका छन् जसरी पहिले कहिल्यै भएको थिएन। सरकारका नेताहरूले देशको स्रोत लुटेका छन्, जबकि युवाहरू बेरोजगार छन्। यहाँ केही कडा तथ्यहरू:

राम्पन्ट करप्सन: नेपालमा भ्रष्टाचार यति बढेको छ कि साधारण नागरिकहरू जीविका चलाउन संघर्ष गरिरहेका छन्, जबकि नेताहरू विलासी जीवन जिउँछन्। युवाहरूले भन्छन्, "अवसरहरू समान छैनन्, स्वतन्त्रता सुरक्षित छैन।

नेपो किड्स ट्रेन्ड: आन्दोलनमा "नेपो किड्स" (नेपोटिजमका बच्चाहरू) को ट्रेन्ड चलेको छ। राजनीतिक नेताहरूका छोराछोरीहरूले भ्रष्ट कमाइबाट फाइदा उठाएका छन्। यो आन्दोलनले यो कुरा उजागर गरेको छ कि कसरी नेताहरूका परिवारहरूले देश लुटिरहेका छन्।

आर्थिक असमानता: युवाहरूले आर्थिक अवसरहरूको कमी र सरकारको असफलताको विरुद्ध लडिरहेका छन्। बेरोजगारीले युवाहरूलाई निराश बनाएको छ, र भ्रष्टाचारले देशको विकास रोकेको छ।

सामाजिक सञ्जाल प्रतिबन्धको पछाडि: यो प्रतिबन्ध भ्रष्टाचारका काण्डहरू लुकाउने प्रयास थियो। युवाहरूले सामाजिक सञ्जालमा भ्रष्टाचारका प्रमाणहरू सेयर गर्दै थिए, जसले सरकारलाई डरायो।

यी तथ्यहरूले देखाउँछन् कि भ्रष्टाचारले नेपाललाई खोक्रो बनाएको छ। युवाहरूले भनेका छन्, "हामी भविष्य हौं, तर हाम्रो भविष्य लुटिरहेका छन्।"

भ्रष्ट र दलाल नेताहरूको कर्तुत: नाम र प्रमाण

यो आन्दोलनले नेताहरूको कालो कर्तुत उजागर गरेको छ। यहाँ केही प्रमुख नामहरू:

·       प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली: उनीमाथि भ्रष्टाचारलाई बढावा दिएको, आर्थिक अवसरहरू नदिएको आरोप छ। आन्दोलनकारीहरूले उनको राजीनामा मागेका छन्, किनकि उनको सरकारले पुलिसलाई गोली चलाउने आदेश दियो। १९ जनाको मृत्युको जिम्मेवार उनी नै हुन्। विगतमा पनि ओली सरकारमाथि भ्रष्टाचार र विदेशी प्रभाव (जस्तै चीनको) मा परेको आरोप थियो।

·       गृहमन्त्री रमेश लेखक: पुलिसको क्रूर दमनको जिम्मेवार उनी नै हुन्। युवाहरूले उनलाई "हत्यारा सरकार" भन्दै राजीनामा मागेका छन्।

·       अन्य दलाल नेताहरू: नेपालका राजनीतिक दलहरूमा दलाली व्याप्त छ। उदाहरणका लागि, मिडिया माफिया र राजनीतिक नेताहरूका फूपाजुहरूले कालो धन्दा चलाएका छन्, जस्तै रमेश्वर थापाको काण्ड। गगन थापा जस्ता नेताहरूका सम्बन्धीहरूले सरकार निर्माणमा भूमिका खेलेर लुटेका छन्। विगतका आन्दोलनहरूमा पनि ओली जस्ता नेताहरूलाई चीनको पपेट भनिएको थियो।

यी नेताहरूले देशलाई आफ्नो निजी सम्पत्ति बनाएका छन्। उनीहरूका छोराछोरीहरू "नेपो किड्स" भएर विलासी जीवन जिउँछन्, जबकि साधारण युवाहरू सडकमा मर्छन्। यो कर्तुतले हरेक नेपालीको मन दुखाउँछ – कसरी आफ्नै नेताहरूले देश बेचिरहेका छन्?

युवाहरूको बलिदान: आँसु र आशा

कल्पना गर्नुहोस्: एउटा १८ वर्षीय युवा, जसले कलेज जाँदै थियो, गोली खाएर ढल्छ। उनीहरूका आमाहरू रोइरहेका छन्, तर पनि आन्दोलन रोकिएको छैन। यो जेन जी हो – उनीहरूले भनेका छन्, "हामी मौन रहँदैनौं।"अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरू जस्तै एम्नेस्टी इन्टरनेसनल र युनाइटेड नेसन्सले पनि यस दमनको निन्दा गरेका छन्। यो आन्दोलनले देखाएको छ कि नेपालका युवाहरू अब चुप बस्दैनन्। उनीहरूको बलिदानले देशलाई नयाँ दिशा दिन सक्छ। तर प्रश्न यो छ: कति जीवनहरू गुम्नुपर्छ भ्रष्टाचार अन्त्य हुन? यो कथा हो आशाको, तर यो रसाउने कथा हो – किनकि हामीले गुमाएका छन् युवा सपनाहरू। अब समय छ परिवर्तनको, न्यायको। जेन जीले देखाएको बाटोमा हिँडौं, भ्रष्टहरूलाई जवाफदेही बनाऔं